Ek Bilgiler
Bilgisayar oyunları özel bir video oyun konsolu yerine, kişisel bir bilgisayarda oynanabilen video oyunlarıdır. Konsollar ve kişisel bilgisayarlar arasında fiyatlar ve performans olarak dalgalanma gösterdiği için bilgisayar oyunları yıllar geçtikçe popülaritesini değiştirmiştir. Günümüzde, sadece bilgisayarda oynanabilen oyunlar yapılmakla birlikte PlayStation, Xbox, Wii gibi oyun konsolları için özel tasarlanan oyunlar da bulunmaktadır.
Bilgisayar oyunları teknolojinin eğlence alanındaki en yaygın kullanımlarından birisi olarak tercih edilmektedir. Bilgisayar teknolojisinin gelişmesi ile birlikte bilgisayar oyunlarında da çeşitlilik ve kalite artmıştır. Bilgisayar teknolojisi geliştirildikçe daha iyi oyunlar üretilmiş, bu oyunların ihtiyaçlarını karşılamak için de bilgisayar teknolojisi geliştirilerek özel oyun bilgisayarları da üretilmiştir. Bilgisayar oyunları her ne kadar bilgisayarları başka bir kullanım amacına götürse de özü itibariyle ofis uygulamaları, endüstriyel uygulamalar, database uygulamaları gibi bilgisayar oyunları da birer bilgisayar yazılımıdır.
Bilgisayar oyunları oynamak için özel olarak oyun bilgisayarı marka ve modelleri ile çeşitli oyun aksesuarlar tasarlanmıştır. Mobil oyunların son yıllarda büyümesine karşın 2018 yılında, küresel bilgisayar oyunları pazarı yaklaşık 27,7 milyar dolar değerinde olmuştur.
Bilgisayar oyunları türleri aşağıda maddeler halinde listelenmiştir.
- FPS (First Person Shooter): Karakterin gözünden oyunun dünyasına bakılan oyun türüdür. Örneğin; Call of Duty ve Battlefield’dır.
- TPS (Third Person Shooter): Uzaktan çekilen bir kamerayla karakterin kontrol edildiği oyun türüdür. Örneğin; GTA serisi, God of War serisi ve Assasin’s Creed serisidir.
- RPG (Role Playing Game): En kapsamlı ve detaylı oyun türüdür. Oyun başlangıcında karakterin ayrıntılı bir şekilde özelleştirilmesine olanak verir. Bununla birlikte oyuncular oyun senaryosunu seçimleri ile farklı yönlere götürebilirler. Örneğin; Witcher serisi, Skyrim serisidir.
- MMORPG (Massively Multiplayer Online Role Playing Game): Çevrimiçi ve çok oyunculu ve rol yapma oyunu türüdür. Örneğin; Metin2, Knight Online ve Silkroad’dır.
- MOBA (Multiplayer Online Battle Arena): Genellikle beşer kişilik, iki takımın karşılıklı mücadele ettiği ve son yıllarda çok popüler olan oyun türüdür. Örneğin; League of Legends bu türün en popüler oyunudur.
- RTS (Real Time Strategy): Gerçek zamanlı strateji tabanlı ekonomi ve askeri başarı amaçlanan oyun türüdür. Örneğin; Age Of Empires serisi ve Starcraft serisidir.
- TBS (Turn Based Strategy): Hamlelerin sırayla yapıldığı taktiksel ekonomi hedefli oyun türüdür. Örneğin; Civilization ve Total War serileridir.
- Adventure: Macera oyun türüdür.
- Simulation: Gerçek hayattaki mesleklerin, hayvanların ve birçok başka yaşamın canlandırılması oyun türüdür. bilgisayar,pc
Bilgisayar Oyunları Tarihçesi Nedir?
Dünyanın ilk bilgisayar oyunu 1981 yılında Bill Gates ve Neil Konzen tarafından geliştirilen Donkey.bas oyunudur. İlk dijital oyun ise PDP- 1 sistemi üzerinde çalışmak üzere 1962 yılında Stephen Russell ve arkadaşları tarafından MIT'de geliştirilen Spacewar bilgisayar oyunudur. Bu oyunun grafikleri zamanına göre iyi olsa da günümüz teknolojisine bakıldığında oldukça ilkeldir. İlk ticari oyun ise 1973 yılında Atari firması tarafından tanıtılan Pong oyunudur. 1980’li yıllarda yavaş yavaş oyunlar çeşitlenmeye başlamış ve metin tabanlı adventure ve rol yapma oyunları tasarlanmıştır.
1990'lı yılların başında mouse ve ses kartları gibi aksesuarların bilgisayar sistemlerine girmesi ve grafik arabirimlerin gelişmesi ile bilgisayar oyunlarında da bir atılım yaşanmıştır. Bu dönemlerde oyunlar grafikler anlamında daha fazla gelişmeye başlamıştır. 1992 yılında Wolfenstein oyunu ile oyunlara 3 boyut gelmiş ancak 3 boyutlu oyunların ilk başarılı örneği 1993 yılında ID Software tarafından geliştirilen Doom oyunu olmuştur. Zamanla bilgisayarların ekran kartları yeni oyunları çalıştırmak için yeterli gelmemeye başlamasıyla 1990'lı yılların ortalarında 3D hızlandırıcılar bilgisayar oyunları dünyasında bir patlama oluşturmuştur. Bu yıllarda 3D hızlandırıcı kartlarının başını 3DFX firması çekmektedir. Bilgisayar oyunlarının yaygınlaşması ve hemen hemen tüm oyunların artık 3D hızlandırıcı gerektirmesi ile birlikte ekran kartı ve 3D hızlandırıcı ayrımı ortadan kalkmış ve 3D hızlandırıcılı ekran kartları ortaya çıkmıştır. Günümüzde de halen bu teknolojiyi geliştirmek adına çalışmalar yapılmaktadır.İlk 3D API OpenGL’dir. Ancak 1989 yılında geliştirilen bu API ilk başlarda daha çok endüstriyel programlarda kullanılmış ve oyunlarda yaygınlaşması daha sonraki zamanlarda olmuştur. 1995’te piyasada artık birçok farklı ekran kartı ve ses kartı bulunmaktadır. Bu farklılık yazılan program ve oyunların farklı donanımlarda çalışma problemlerini oluşturduğundan hem bir standart oluşması için hem de donanımların gelişmiş özelliklerinin kullanılması için Microsoft firması DirectX API'sini geliştirmiştir.
Fakat sadece oyunlara yönelik ilk API 3DFX firmasının Glide API'sidir. Glide API ilk başlarda çok başarılı olsa da daha sonra yapılan stratejik hatalar sonucu düşüşe geçtiğinden 2000’li yılların başında Nvidia firması tarafından satın alınmıştır. Günümüzde halen kullanılan API'ler OpenGL ve DirectX API'leridir.
Günümüzde bilgisayar oyunları artık sinema gibi büyük bir endüstri haline gelmiştir. Oyun geliştirme bütçeleri milyon dolarlarla ifade edilmeye başlamıştır. Teknolojinin sürekli ilerleyen formuyla foto gerçekliğe biraz daha yaklaşılmakta ve bununla birlikte birden fazla kişinin aynı anda oynayabildiği online oyunlar da yaygınlaşmaktadır.
İlk Bilgisayar Oyunları Nelerdir?
İlk bilgisayar oyunları aşağıda tarihlerine göre maddeler halinde listelenmiştir.
- Grand Theft Auto: 1961
- Super Mario Bros.: 1985
- The Legend of Zelda: 21 Şubat 1986
- Sim City: 1989
- Mortal Kombat: 1992
- Elder Scrolls: 1994
- Mario 64: 23 Haziran 1996
- Half Life: 19 Kasım 1998
- Tomb Raider: 2001
- The Last of Us: 14 Haziran 2013
Bilgisayar Oyunları Yaratıcıları Kimlerdir?
En popüler bilgisayar oyunları ve yaratıcıları hakkındaki bilgiler aşağıda maddeler halinde listelenmiştir.
- CD Projekt: 1994 yılında Varşova merkezli Polonyalı bir oyun yapım ve dağıtım şirketidir. İlk geliştirdikleri oyun 2002 yılında çıkardıkları RPG oyun türündeki The Witcher oyun serisinin ilk oyunudur. CD Projekt’in kurucuları Marcin Iwiński ve Michał Kiciński’dir. The Witcher serisinin tasarımcıları Damien Monnier ve Michał Dobrowolski’dir. Son çıkardıkları ve oldukça ilgi gören oyun ise 2020 yılında yayınlanan Cyberpunk 2077 oyunudur.
- Riot Games: 2006 yılında kurulan ABD merkezli bir oyun yapım ve dağıtım şirketidir. İlk geliştirdiği oyun 2009 yılında çıkardığı ve dünya çapında çok popüler olan, oyun dünyasında kısaca LoL olarak bilinen çevrimiçi çok oyunculu oyun türündeki League of Legends bilgisayar oyunudur. Oyunun baş tasarımcısı Defense of the Ancients (DotA) oyun haritasını da tasarlayan Riot Games çalışanı Steve Feak'dir.
- Rockstar Games: 1998 yılında New York merkezli ABD’li bir oyun yapım ve dağıtım şirketidir. Kurucuları; Sam Houser, Terry Donovan, Dan Houser, Jamie King ve Gary Foreman’dır. İlk geliştirdikleri oyun 1997 tarihli Grand Theft Auto (GTA) serisinin ilk oyunudur. GTA serisi dünyada en çok satın alınan ve oynanan oyunlardandır. TPS oyun türündeki Grand Theft Auto oyununun tasarımcıları Leslie Benzies ve Imran Sarwar’dır.
- Peak Games: İstanbul merkezli Türk mobil oyun üretici şirketidir. Kurucuları Sidar Şahin ve Hakan Baş’tır. En popüler oyunları Toon Blast ve Toy Blast oyunlarıdır. Bunlar dışında bulmaca tarzı oyunlar üretmektedirler.
- Ubisoft: Fransa merkezli bir oyun yapım ve dağıtım şirketidir. En popüler oyunları TPS oyun türündeki Assassin's Creed ve Far Cry oyunlarıdır. Assassin's Creed tasarımcıları; Patrice Désilets, Eric Baptizat, Patrick Plourde’dir.
- EA (Electronic Arts): Kaliforniya, ABD merkezli bir oyun yapım ve dağıtım şirketidir. En büyük video oyun yapım şirketlerindendir. Battlefield, Medal of Honor, Crysis, SimCity, The Sims serisi, FIFA serisi, Need for Speed serisi gibi dünya çapında popüler oyunlar geliştirmişlerdir.
- Epic Games: Kuzey Carolina, ABD merkezli bir oyun yapım ve dağıtım şirketidir. En popüler oyunları Battle Royal oyun türündeki Fortnite, Gears of War ve Unreal gibi oyunlardır.
Bilgisayar Oyunları Oynarken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Yapılan araştırmalarda çocukların hayatına 4 yaşların itibaren bilgisayar ve bilgisayar oyunlarının girdiği ortaya konulmuştur. Bilgisayar oyunları oynarken dikkat edilmesi gerekenler Psikiyatrist Doç. Dr. Işıl Göğcegöz’ün tavsiyeleri ışığında aşağıda maddeler halinde listelenmiştir.
- Oyun oynama süresi dikkate alınmalıdır.
- Oyun oynama ortamı dikkate alınmalıdır.
- Oynayan kişilerin yaş grubu dikkate alınmalıdır.
- Özellikle 4- 8 yaş grubu için küçük kas motor becerileri ile el- göz koordinasyonlarını geliştirmelerine katkıda bulunan oyunlar tercih edilmelidir.
- Daha ileri yaşlarda ise çocuklara duygularını yönetebilme becerisi kazandıran hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını geliştirmelerine ve sosyal becerilerini geliştirmelerine fırsat veren oyunlar tercih edilmelidir.
- Uzun süre bilgisayar oyunu oynamak çocukların kendilerini ifade etme güçlüğü yaşamalarına ve içlerine kapanmalarına sebep olabileceğinden ailelerin gözetimi altında olmalıdır.
- Şiddet içerikli bilgisayar oyunlarında verilen bencillik ve soğukkanlılık temaları çocuklarda empati kurma, vicdanlı olma gibi duyguları olumsuz yönde etkilediğinden çocukların oynadıkları oyunların içerikleri kontrol edilmelidir.
Bilgisayar Oyunlarının Kişisel Gelişime Katkısı Nedir?
Bilgisayar oyunlarının kişisel gelişime katkıları ve beyin sağlığına etkileri Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Özdoğan tarafından açıklanmıştır. Bu katkılar aşağıda maddeler halinde listelenmiştir.
- Dikkat gerektiren bilgisayar oyunlarını oynayan oyuncuların sürekli dikkat, seçici dikkat gibi dikkat çeşitlerinde artış sağlamaktadır.
- Bilgisayar oyunları el becerisi gerektirdiğinden el- göz koordinasyonunu geliştirmektedir.
- İnce motor becerilerini geliştirmektedir.
- Hafıza gibi bilişsel becerileri geliştirir.
- Stratejik oyunlar bunama ve alzheimer gibi hastalıkların riskini azaltmaktadır.
- Depresyon gibi mental bozukluklarla mücadelede destekleyicidir.
- Bilgisayar oyunlarında daha iyi beceri gösteren cerrahların laparoskopik (kapalı) ameliyat becerilerinin daha iyi olduğu araştırmalarla ortaya konmuştur.